ดร.สิริกร มณีรินทร์ นายกสภาสถาบันวิทยาลัยชุมชน ให้สัมภาษณ์ในรายการ ข่าวเช้าหัวเขียว ถึงบทบาทของสถาบันวิทยาลัยชุมชนในการขยายโอกาสทางการศึกษาและการพัฒนาทักษะอาชีพ เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนในชุมชนอย่างทั่วถึงและยั่งยืน

ทั้งนี้ สถาบันวิทยาลัยชุมชนดำเนินงานภายใต้ 3 ภารกิจหลัก เพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็งให้แก่ชุมชน ได้แก่

1. การจัดการศึกษาระดับอนุปริญญา
   เป็นหลักสูตรครึ่งทางของระดับปริญญาตรี สามารถเทียบโอนหน่วยกิตเพื่อศึกษาต่อในมหาวิทยาลัยที่มีข้อตกลงความร่วมมือร่วมกัน

2. หลักสูตรฝึกอบรมระยะสั้น
   มุ่งสร้างอาชีพและรายได้ในระยะเวลา 15–30 ชั่วโมง อาทิ หลักสูตรนวดไทย การประกอบอาหาร และอีคอมเมิร์ซ

3. การบริการวิชาการแก่สังคม
   เพื่อยกระดับศักยภาพและสร้างรายได้ให้แก่ประชาชนและชุมชนในพื้นที่

ขยายโอกาสสู่พื้นที่ห่างไกล นักศึกษาพุ่งสวนกระแส

ปัจจุบัน สถาบันวิทยาลัยชุมชนมีสถานศึกษา 20 แห่ง ครอบคลุม 21 จังหวัด (รวมวิทยาเขตสุโขทัย) โดยส่วนใหญ่ตั้งอยู่ในพื้นที่ชายขอบและจังหวัดชายแดนภาคใต้ ซึ่งยังไม่มีมหาวิทยาลัยตั้งอยู่

ในปีการศึกษา 2568 พบว่ามีจำนวนนักศึกษาลงทะเบียนรวม 12,296 คน เพิ่มขึ้นร้อยละ 3 ถือเป็นความสำเร็จท่ามกลางสถานการณ์เด็กเกิดน้อยในปัจจุบัน นอกจากนี้ สถาบันฯ ยังขยายพื้นที่จัดการเรียนการสอนไปยังจังหวัดข้างเคียงและพื้นที่เฉพาะ เช่น จังหวัดร้อยเอ็ด ลำปาง อุตรดิตถ์ สมุทรสาคร และพื้นที่ค่ายทหาร รวมถึงหัวหิน เพื่อขยายโอกาสทางการศึกษาให้ครอบคลุมมากยิ่งขึ้น

มุ่งสู่ Digital Community College และองค์กรแห่งความยั่งยืน

สถาบันวิทยาลัยชุมชนได้ปรับตัวสู่ความเป็น Digital Community College ผ่านการนำนวัตกรรมดิจิทัลมาใช้ในการจัดการศึกษา โดยมีการอบรมบุคลากรและอาจารย์กว่า 600 คน เพื่อเสริมความรู้ด้านปัญญาประดิษฐ์ (AI) และนำไปถ่ายทอดให้นักศึกษาและชุมชนสามารถใช้งานได้ฟรีอย่างมีจริยธรรมและรู้เท่าทัน

นอกจากนี้ ยังมีการนำระบบ คลังหน่วยกิต (Credit Bank) มาใช้ในการสะสมและเทียบโอนผลการเรียนรู้และประสบการณ์ในรูปแบบดิจิทัล

ในด้านสิ่งแวดล้อม สถาบันฯ มุ่งเป็นต้นแบบองค์กรแห่งความยั่งยืน โดยได้ติดตั้งระบบโซลาร์รูฟท็อปแล้วกว่า 16 แห่ง พร้อมทั้งส่งเสริมงานวิจัยด้านการลดภาวะโลกร้อนและการพัฒนาคาร์บอนเครดิต

ประกาศจุดยืน “สะพานแห่งโอกาส” เคียงข้างผู้พลาดโอกาสทางการศึกษา

ดร.สิริกร เน้นย้ำจุดยืนสำคัญของสถาบันวิทยาลัยชุมชนในการเป็นสถาบันสำหรับ “ผู้ที่พลาดโอกาสทางการศึกษา” โดยมุ่งเน้นกลุ่มเป้าหมายประชาชนร้อยละ 10 ล่างของแต่ละจังหวัด ซึ่งเป็นกลุ่มผู้มีรายได้น้อย

สถาบันฯ มีฐานข้อมูลและงบประมาณในการลงพื้นที่ค้นหาผู้ที่ต้องการโอกาสทางการศึกษาในระดับตำบล ปีละ 3–4 แห่ง เพื่อนำเข้าสู่ระบบการศึกษา หรือการฝึกอาชีพตามความต้องการของแต่ละบุคคล

แผนอนาคต 5–10 ปี ขยายการเข้าถึงทุกอำเภอ

สำหรับแผนการดำเนินงานในระยะ 5–10 ปี สถาบันวิทยาลัยชุมชนจะยังคงเดินหน้าขยายหน่วยจัดการเรียนการสอนให้ครอบคลุมทุกอำเภอในพื้นที่ที่เข้าถึงยาก เช่น จังหวัดแม่ฮ่องสอน เพื่อยืนหยัดบทบาทการเป็น “สะพานแห่งโอกาส” ที่เติมเต็มทั้งด้านการศึกษาและวิชาชีพให้แก่ประชาชนอย่างแท้จริง

การดำเนินงานของสถาบันวิทยาลัยชุมชน เปรียบเสมือน “ตาข่ายรองรับทางสังคม” ที่ไม่เพียงช่วยป้องกันไม่ให้ผู้คนหลุดออกจากระบบการศึกษา แต่ยังช่วยถักทอองค์ความรู้และทักษะสมัยใหม่ เพื่อให้คนในชุมชนสามารถยืนหยัดและพึ่งพาตนเองได้อย่างมั่นคงและยั่งยืน